Zakaria – 10 lekcji post-pandemicznego świata

Co o geopolityce w swojej nowej książce mówi Fareed Zakaria, ikona amerykańskiego świata medialnego? Co polscy politycy powinni wziąć sobie do serca z lektury „Dziesięć lekcji post-pandemicznego świata”? Czy odbudowa ładu opartego na dominacji Ameryki jest możliwa? Za co szczególnie mocno obrywa się prezydentowi USA Donaldowi Trumpowi? Co wynika z danych i badań Banku Światowego? Co zrobić z rozwojem gospodarczym, który tworzy coraz większe zagrożenia klimatyczne?

Z prof. Bogdanem Góralczykiem, znawcą Azji, rozmawia Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.

Panie profesorze, co z lektury tej książki powinni sobie wziąć szczególnie do serca polscy decydenci?

„Dla nas Wschód to jest to, co jest za Bugiem i kończy się gdzieś na Kremlu, a na pewno nie sięga dalej niż Ural. Tymczasem, to co najistotniejsze dla współczesnego świata zaczyna się dziać właśnie za Uralem, w rejonie Azji Wschodniej. […]”

„My jesteśmy ciągle europocentryczni, nie powiem, że polonocentryczni, co widać z naszego głównego nurtu mediów. Czas europocentryzmu się kończy i naukowcy tacy jak Fareed Zakaria coraz bardziej zaczynają się zastanawiać czy nie kończy się nawet świat atlantycki.”

Zakaria pisze „każdy z nas jest połączony wirtualnie, ale nikt nie sprawuje kontroli”. Czy to oznacza, że technologie wymknęły się już nam spod kontroli?

„Jednym z głównych nurtów jego rozważań, i słusznie, jest to, że coraz bardziej stajemy się wirtualni, co widzimy podczas pandemii. To bardzo zmieniło charakter pracy. Azja Wschodnia zajmuje się coraz bardziej sztuczną inteligencją. Tak naprawdę, mamy dwóch graczy pierwszej ligi światowej, to są Stany Zjednoczone i Chiny – pomiędzy nimi trwa rywalizacja. Szczątkowe ślady ciekawych rozwiązań można znaleźć na Tajwanie czy w Korei Południowej. Europy prawie w tym nie ma. To zmienia dokumentnie świat. Ten świat zaczyna być coraz bardziej technologiczny. […]”

W swoim tekście o tej książce, w Obserwatorze Finansowym docenia Pan, że autor opiera się na mocnych danych, między innymi na badaniach Banku Światowego i stąd wysnuwa szereg swoich tez i wniosków.

„On pokazuje na twardych danych, jak bardzo przyspieszyły obroty kapitałowe, wymiana handlowa, przepływy finansowe, przepływy kapitałowe, a nawet ruszyła masowa turystyka w ostatnich trzech dziesięcioleciach. Świat rzeczywiście stał się globalną wioską i został zatrzymany w trakcie pandemii. To jest czas na refleksję, zastanowienie się, czy my, przypadkiem, tak pędząc jak przez ostatnie trzy dekady, nie zniszczymy doszczętnie naszej planety. Mamy już coraz więcej zatrważających danych, faktów, zestawień, dotyczących zmian klimatycznych. Równocześnie, potężne są zagrożenia ekologiczne, one też są poruszane przez Zakarię, chociaż nie są w jego głównym nurcie zainteresowań. […]”

Autor podkreśla, że rozwój gospodarczy tworzy coraz większe zagrożenia klimatyczne. Czy on również daje jakieś wskazówki, odpowiedzi co z tym rozwojem gospodarczym zrobić?

„On często odwołuje się do rodzimych Indii. Pokazuje różne rozwiązania, pokazuje, że nawet kraje takie jak Indie, ale szczególnie Chiny robią bardzo dużo, żeby rozpocząć walkę ze zmianami klimatycznymi. […] U nas w Polsce ciągle to jest kwestia wiary, a nie wiedzy. Zakaria powołuje się na różne agendy ONZ-owskie, przede wszystkim na Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu [IPCC – przyp. red.], który pokazuje twarde dane, że jesteśmy na bardzo niebezpiecznej ścieżce i jeżeli nie spowolnimy, to spowodujemy katastrofę. Klęska gospodarcza i recesja będzie jeszcze większa niż po tej pandemii. […]”

Zachęcamy do wysłuchania całej rozmowy w ramach audycji „Czy masz świadomość?”:

Bogdan Góralczyk, politolog, sinolog, dyplomata, publicysta. Profesor w Centrum Europejskim Uniwersytetu Warszawskiego (od 2016 r. dyrektor). W latach 2003-2008 ambasador RP w Królestwie Tajlandii, Republice Filipin i Związku Myanmar (d. Birma). Wcześniej, w latach 1991–98 przebywał na placówce dyplomatycznej na Węgrzech. Był też szefem Gabinetu ministra spraw zagranicznych RP. Specjalizacja: współczesne stosunki międzynarodowe, w tym szczególnie globalizacja i wyzwania globalne, Chiny, Azja Wschodnia i Południowo-Wschodnia na arenie międzynarodowej, pozycja międzynarodowa UE i integracja europejska, problematyka węgierska. Autor wielu prac książkowych, m.in. „Wielki renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje”.

Zadanie publiczne współfinansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie „Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej 2019-2021”.

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.